Çevreyolunda, ihtiyaç ve çay molalarının tadını çıkara çıkara yol aldığım o demlerin birinde, bir sapağa yaklaştım. Sapak nedir, diye soracak olanlar için açıklayayım: Anayol üzerindeki yol ayrımı. Bu şu anlama gelir: Her yanı asfalt, yağ gibi kayıp gittiğin o güzelim çevreyolundan çıkacak ve yolculuğuna başka bir yoldan devam edeceksin. Peki, sapağa dalıp girdiğin yolda neler bekler? Annemin tâbiriyle, “kazanmak ya da kaybetmek” bekler seni. Babamın tâbiriyle, “saçını ağartmak”. Ümran teyzenin tâbiriyle, “meleklikten uzaklaşmak”. Bir başkasının deyişiyle, “anyayla konyayı anlamak”. Kimilerine göre “imparatorluk” vardır ucunda. Kimilerine göre, aman canım, çevreyolunda gitmek sultanlıktır, sapağa girmeye ne gerek vardır…
Doğrusu, çevreyolu gişeleri, kabre çıkar. Zira adı hayattır. İşte o hayat içinde girilen belki en önemli sapağın adı ise evlilik. Kimileri için günlük güneşlik, bağlık bahçelik; kimileri için çölümsü bir kurak, ya da boğarcasına sulak… Önceki kadar rahat olmadığı için, araba zıplamaya, teklemeye, bazen de zorlanmaya başlar. Taşlar, dar geçitler, can sıkıcı manzaralar, eğlenceli ve oyalayıcı yeni tecrübeler, akıl edebileceğiniz edemeyeceğiniz nice sürprizli işler ve iç geçirişler, o sapağın ilerisinde yaşanması muhtemel durumlardır. Bence, “Evlilik sapağına girmek değil, o sapakta kalmak zordur.”
Annem, evlilik kumar gibi bir şeydir, derdi. Kazanacak mısın, keybedecek misin, bilinmez. Bazen, babama kızar, anneme acırdım genç kızken. Sonra ardından, anneme kızar, babama acırdım kimi zaman. Ahh, derdim, bu adam bu kadını nasıl çekiyor? Sonra, vahh, derdim, bu kadın bu adama nasıl dayanıyor? Bir gün anneme sormuştum, evlilik nasıl bir şey diye, şöyle cevaplamıştı:
“Kızım, evlilik şudur: Gün olur, o kadar kızarsın ki, bir kaşık suda boğup atasın gelir. Gün de olur, öyle coşarsın ki sevginden yiyesin gelir. İşte, bir öyle, bir böyledir”. E ya şimdi bunun bir ortası yok mu? Annem yok derdi. Belki, itidali tutturmuş olanlar da vardır.
“Ben” iddiasının bitmesi,”biz” sadâsının duyulmaya başlaması gereken yerdir orası. “Tek başına” olmaktan kurtulup, “can yoldaşına” kavuşma yeridir. Ben o sapağa girmiştim, baktım ki “biz” olamadık, baktım ki hâlâ “yalnızım” geri çıktım. Evet, kırk türlü tarif, en ateşlisinden kırk tane de münazara yapılabilir evliliğe dair. İyi de, deyin ki bana, şimdi ben bu konuda ne yazayım? Allah’ın en sevmediği helalmiş boşanmak, öyle duydum. İnceldiği yerde de durmaz, koparmış ipler, bu da vakıa… Bir yastıkta kocamak diye bir şey de varmış, vallahi onu da yaşamadım, bilmem, diyenlerin yalancısıyım.
Anlayacağınız, evlilikle ilgili konuşmaya ehil değilim. Madem ki bu hususta ehliyetim yok, ben de sözü Nurhayat nineye bırakayım. Onu hatırladınız değil mi? Hani geçenlerde, gençlerle yaptığı bir sohbetten bölümler aktarmıştık. Gelin şimdi de evlilikle ilgili sohbetinden alıntılar yapalım:
- Evlenen bir insan, önce “ben” demeyi bırakacak, “biz” demeye dilini alıştıracak. Madem ki hayatını bir başka insanla birleştirmeye karar vermiştir, o halde bunun getireceği her türlü yükü ve sorumluluğu, sızlanarak değil, seve seve omuzlarına alacak.
Allah aşkına analar! Alış veriş yaptığınız zamanlarda, oğullarınıza poşet taşıtın. Onlara her şeyi hazır vermeyin. Onları bir kadının ve birkaç çocuğun sorumluluğuna hazırlamak adına, biraz eğitin. Yarın gelinlerinizin âh etmesini istemiyorsanız, lütfen, “erkek” gibi oğul yetiştirin. “Nane molla”, “çıt kırıldım” tiplerden, adam olmaz ki “koca”olsa!
Ayrıca analar, lütfen kızlarınızı da, “oku, mesleğini eline al da, elin oğluna bakma kızım” mantığıyla büyütmeyin. Kızlarınızı “dilediğin zaman gel yavrum, ailen arkanda” sözleriyle, ayrılığa alıştırmayın. Söküğünü dikmekten, çorbasını pişirmekten aciz kızlar yetiştirmeyin. Gerçi, nerede beceriksiz, çorbasını ağzına götürmekten aciz kız var, onlar daha kıymetli olur ya, o da işin ayrı bir yanı. Siz o tarafa takılmayın.
Evlilik, bir ömrü bir arada geçirmeye ve bir yastıkta kocamaya söz vermektir. Gerçi, muhabbetleri kendilerinden önce ihtiyarlayan nice çiftin, yaşlanmadan ayrıldıklarına şahit olmuşluğunuz çoktur. Demek ki, muhabbeti kocatacak hatalar yapmamak gerek. Nedir bu hatalar? En önemlisi “ben” demekte ısrar etmek. Sonra, özür dilemede beceriksizlik sergilemek.
Güzel ahlaklı eşler, gönül aydınlığı olurlar. Ahlak deyince de aklınıza hemen, namus gelmesin. Vallahi kibirli kimse, hatasından pişman olmayı ve af dilemeyi bilen zayıf kimseden daha beterdir. O halde, tevazûya dikkat edin. Kimileri, Allah’ın veli kullarını bile beğenmeyecek kadar burnu havada gezerler. Deyin hele, evliyayı beğenmeyen, hanımını ya da beyini takdir edebilir mi? “Eline sağlık, hakkını helal et, kusur ettim affet, bir tebessüm lutfet” diyemeyen kişi, nasıl evlilik yürütebilir? Evladım, aman ha, çocuklarınıza mütevazi olmayı öğütleyin.
Geçenlerde bir dergide rastladım. Dul ya da bekar hanımlar; “çalışmazsak geçimimizi sağlayamıyor, ayakta duramıyoruz” diyorlarmış. Evli hanımlar ise “biz de sakinleştirici almazsak ayakta duramıyoruz.” diye yakınıyorlarmış. Ne yazık. Halbuki evlilik, yükün artması değil, iki tarafa bölünüp hafiflemesi demek olmalı. Maddi manevi güç birleşmesi olmalı. Ne oldu ki bu gençler şimdi, sakinleştirici ilaç almadan, ayakta duramayacak kadar halsiz düşüyorlar? Neye sıkılıyor, neye sinirleniyorlar? Söyleyeyim: Söz, nişan ve düğün olana kadar centilmenlik, cömertlik, iyilik, hürmet, saygı pozları takınılıyor. Oysa iş sağlama alındığında, yani evlilik gerçekleştiğinde, nezaket ve letafet, rafa kalkıyor. Tepe tepe kullanmak diyorlar buna ki, insanın, paspası tepmeye bile hakkı yoktur, hanımını ya da beyini o mantıkla kullanmaya kalkışması ne demek!?.
Oradan biri şöyle dedi:
- Nurhayat nineciğim, madem ki evlilik böyle çetin bir iş, en iyisi hiç evlenmeyelim biz. Rahatımızı bozmayalım.
Nurhayat nine cevap verdi:
- Hayır evladım. Böyle düşünmek doğru olmaz. Fakat şu şekilde toparlayabiliriz: Unutmamak gerekir ki evlenmek sünnettir ve bu da demek oluyor ki iyi bir şeydir. Buna karşın, evlenmek farz da vacip de değildir, bu da demek oluyor ki, olmazsa da olabilir.
Bundan seneler önce, bir arkadaşımız şöyle yakınmıştı: Müslüman biriyle evleneyim istiyorum. Taliplerim çıkıyor, görüşmeye gidiyorum, bana sorulan ilk soru, “çalışıyor musun?” oluyor. Neden, diye sorduğumda da, “ev alacağız, araba alacağız, siz çalışmazsanız, neyle alacağız”, diye cevaplıyorlar, demişti. Kocaman bir hayal kırıklığı içindeydi ve nerede hakiki Müslümanlar, diye soruyordu.
Elbet nice güzel huylu, dindar genç delikanlının da, “nerede milyarlarca lira tutarında eşya, altın istemeyecek, Fatıma huylu genç kızlar” diye inlediğini duyar gibi oluyorum. Ah ne bileyim evladım. Allah Teala, “iyileri iyilerle, kötüleri kötülerle karşılaştırırız” buyuruyor. Lakin imtihan dünyası olması hasebiyle, işte, iyileri kötülere, kötüleri iyilere yazdığı da vâki. Belki de en güzeli, “kötü” kelimesini lugatimizden çıkarıp, “imtihan” kelimesiyle değiştirmek olacaktır. Zira evlilik, en zorlu bir "nefs tezkiyesi dersidir".
Takdir etmeyi, hediye vermeyi, sevmeyi, saygı duymayı, hürmet etmeyi, emin olmayı, haber vermeyi, paylaşmayı, helalleşmeyi, insan yerine koymayı, belki de en önemlisi, hatasından ötürü özür dilemeyi ve gönül almayı bilen kişi, evli kalabilir. Zira şüphesiz, evlilik kararı vermek, evlenmek zordur; lakin evli kalmak daha da zordur…
“Yuvayı dişi kuş yapar” derler ya, onun da gücünün, sabrının bittiği nokta olur. Demek ki “erkek kuşun”, dişi kuşa her şekilde destek, yardımcı ve arkadaş olabilmesi gerekir. Evin direği erkektir derler bir de. Ama erkeğin de, betonu var, ahşabı var, çeliği var. Durduğu yerde sallanan direkten, eve ne fayda Allah aşkına. Erkek, çelik gibi kavi, ahşap gibi sıcak olacak ki dişi kuş da kendini güvende hissede.
Hazreti Aişe’yi bilirsiniz. Sevgili peygamberimizin hanımlarındandır. Birgün, vefatından seneler sonra, büyük bir kıskançlıkla Hz. Hatice ile ilgili olarak, “onun nesini sevdin sanki” gibisinden laflar ediverince, bakın o güzeller güzeli zevc, ne buyuruyor: “Yâ Âişe, bir daha sakın Hatice hakkında böyle sözler söyleme. İyi bil ki o benim kalbimin rızkıdır…” Ah evladım, ben bu cevabı duyduğum zaman, gönlüm, hazreti peygamberin ahlâkında bir eşi nasıl da özlemişti. İşte onun bu sözünü duyunca, içinde evlilikle ilgili sıcacık hisler uyanmayacak kaç kadın tanırsınız? Hangi kadın, böylesi bir vefa karşısında yok olmaz. Demek ki evin direğini sağlam yapan, aslen, yine kendi içinde taşıyacağı vefa ve minnettarlıktır. Kimse kimseyi zorla adam edemez. Kimse kimseye zorla vefa duygusu katamaz.
Sadece teknik birtakım ilişkilerden ibaret kalmış bir evililiğin yürümesini beklemek hayal olur. Ne yazık! Kimi erkekler, hanımlarına sadece, onlar kendilerine para verdiğinde tebessüm ediyorlarmış. Seviye meğer, ne kadar aşağılara çekilmiş. Suç altın olsa, kimse uzanıp elini sürmez. Gönlünde eşine karşı soğukluk duyan kişi, bundan sadece karşı tarafı suçlarsa, elbette ahmaklık etmiş olur.
Kimileri evlendikleri kişiyi yerden yere vururlar. Dost meclislerinde, aile ve akraba çevresinde, sürekli dedikodusunu yaparlar. Bir insanın, hakkında kötü kötü konuştuğu kişiyle, aynı yatağı paylaşması ne kadar da ahlaksızca bir tavır. De ki, madem o kadar kötü biriydi, ne demeye evlendin? Ha, baştan öyle değildi de, sonradan bozuldu, dayanamayacağın bir hâl aldıysa, “Allah ayrılmayı da sevmemiş; ama helal kılmış”. Böyle dedikodu edeceğine, boşan a benim evladım. Bu çok daha dürüstçe olur.
Kimileri ise evlendikleri kişileri methede ede bitiremezler. “Şu huyunu çok seviyorum, bu huyuna bayılıyorum, şöyle temiz, böyle kibar, aman da ne güzel, orası bilmem nasıl, burası bilmem ne şekil…” Allah muhafaza, bir de mahrem yönlerini methedenler var ki, ahmaklıktan koca bir cüz! Yahu mubârek, elâleme ne senin beyinin ya da hanımının marifetlerinden. Ne demeye reklamını yapıyorsun? Neticede o da bir insan işte. İlla ki hatası kusuru var. Ne diye göklere çıkarıyorsun? Hem, faraza ki göklere çıkarılacak biri bile olsa, lüzum var mı milletin nazarını, kıskançlığını, merakını celbetmeye? Sana nasip etmiş Allah, sana bağışlasın. Şükrünü eda edeceksen, kalk gece sessizce et. Böyle hiç soran yokken ona buna anlatmakla, hava mı atıyorsun, caka mı satıyorsun? Sakat işler bunlar a benim evladım.
Zaten, çok ilginç ya, böyle, durup durup reklam yapan tiplerin, genellikle örtmeye çalıştıkları çok büyük bir sıkıntıları olduğunu duyarsınız. Genellikle kadınlar, kocalarının büyük kusurlarını, reklam etmek suretiyle perdelemeye çalışırlar. Hele de aldatılmışlarsa…
Anlayacağınız evladım. Evlilik çocuk oyuncağı değildir. Pek mukaddes bir birlikteliktir ve ölene dek devam etmesi dilenir. O halde, her iki tarafın da bu şuurla başlaması, şeytanın fısıltılarına kanmadan, sabırla, güzel muameleyle, mezara kadar beraber gitmeye azmetmesi gerekir.
Yarı yolda bırakanlar için, söze bile hacet yok. Öylelerine Allah, olgunlaşabilecekleri farklı imtihanları zaten yaşatacaktır.
Âh alanın vâhı bitmez, vesselâm.
Neslihan Nur TÜRK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder